Mutfağa kış ayarı

23 Aralık 2012 Pazar günü yayınlandı Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD)’nden hava şartlarının kötüleşmesinin ardından tüketicilere sebze ve meyve fiyatları konusunda uyarı geldi.

Böyle ortamlarda fırsatçıların harekete geçtiğine işaret eden dernek başkanı İbrahim Yetkin, vatandaşları uyardı. Özellikle sebze-meyvede tedarik zinciri takip edilirken market rafına gelindiğinde fiyatların patladığını ileri süren Yetkin, "Normal olarak bir üreticinin elinden çıkıp tüketicinin eline kadar yüzde 100'den yüzde 400'e kadar tüketici zamlı yiyor bunu. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir model bir sistem olamaz. Burada bir anarşi var. Kimin eli kimin cebinde belli değil." dedi.

Türkiye'de son dönemlerde tarım kesimini yakından ilgilendiren aşırı yağışlar ve bunlara bağlı olarak su baskınları ve don olayları yaşandığını söyleyen İbrahim Yetkin, aşırı yağış ve fırtına olaylarından en çok etkilenen kesimlerin başında seralarda yetiştirilen sebzelerin geldiğine dikkat çekti. Meyvecilik açısından da narenciyenin hassas bir konumda olduğunu belirten Yetkin, dernek olarak yaptıkları bir araştırmanın sonuçlarını paylaştı. Bu araştırmaya göre son yağışlardan en fazla Akdeniz bölgesinin etkilendiğini belirten Yetkin, özellikle de narenciye ve seracılık merkezleri olan Antalya Kumluca, İçel ve Çukurova bölgeleri domates, patlıcan, biber, roka, tere, fasulye ve salatalık gibi ürünlerde önemli zarar meydana geldiğini kaydetti.

Adana’da da narenciye hasadı yapılamadığını kaydeden Yetkin, karnabahar, lahana, marul gibi açıkta üretimi yapılan sebzelerde önemli üretim kaybı yaşandığını söyledi.

Dernek başkanı Yetkin, mevsim şartlarına bağlı olarak meyve ve sebzelerde üretici fiyatlarında belirli bir artış görülebileceği ancak bazı kimselerin bu durumu fırsatçılığa çevirdiği uyarısı yaptı. Yetkin, “Bilindiği gibi böylesine kısmi zararın ortaya çıktığı dönemlerde sebze meyve piyasasında fırsatçılar hemen harekete geçmekte ve daha ürünün kendisi gelmeden piyasada bu ürünlerin fiyatları hızla büyük oranda artmaktadır. Başka bir deyişle kurdun dumanlı havayı sevmesi gibi fırsatçılar da yağışlı, fırtınalı havaları sevmekte ve fırsat kollamaktadır." ifadelerini kullandı. Bu arada tedarik zincirindeki fiyatlandırmaya da dikkat çeken Yetkin, "Üreticinin elinden çıktıktan sonra yüzde 15 fiyat artışı makuldür ama Türkiye’de nedense üreticinin elinden çıkıyor hale gelene kadar yüzde 15-20'lik fiyat artışı oluyor. Bir bakıyorsunuz, halde acayip şeyler oluyor, halden çıktıktan sonra iki kanada ayrılıyor bu. Bir kanat pazarcılar alıyor bunu, yüzde 10-15 koyuyorlar. Pazarcı esnafına kadar yüzde 30 yüzde 35’lik bilemediniz yüzde 40 diyelim. Sonra birden markete geldi mi tavan yapıyor, acayip bir şekilde." şeklinde konuştu.

Yetkin, önünde duran domates, biber ve fasulye fiyatlarının yerindeki fiyatlarıyla marketteki fiyatlarından örnekler verdi.TZD Başkanı, konuşmasının sonunda şu uyarılarda bulundu: "Son dönemde yaşanan üretim kayıpları hiçbir şekilde aşırı fiyat artışlarını gerektirecek boyutta değildir. Bu konuda fırsatçılara imkan tanımamak ve tüketiciyi korumak gerekmektedir. Yaşanan üretim kayıplarından en fazla zarar gören kesim ise her zaman olduğu gibi üreticilerdir. Zaten çok düşük kâr marjlarıyla çalışmakta olan bu kesim, özellikle de sigortasız ise yıkıma uğramaktadır. Bu arada Tarım Sigortaları konusunda ülkemizde son dönemde önemli ve olumlu gelişmeler yaşandığını da belirtmek isterim. Ancak bu gelişmelere karşın halen üreticilerimizin önemli bir bölümü sigortasızdır. "